Capacitor သင္တန္းစာ

Capacitor သင္တန္းစာ
-----------------------------------
Wall ေပၚမွာ Resistor န႔ဲ Diode ေတြကိုရွင္းျပၿပီးပါၿပီ
အခု C အေၾကာငး္ပါ။

လွ်ပ္စစ္စြမး္အင္ကို သိုေလွာင္ထားႏုိင္ၿပီး လွ်ပ္သိုပစၥည္း Condenser လို႔လည္းေခၚပါတယ္။
လွ်ပ္ကူးပစၥည္း Conductor အျဖစ္ သတၱဳျပား ႏွစ္ခုၾကားတြင္ လွ်ပ္ကာပစၥည္း Insulator ဒါမွမဟုတ္ 

Dielectirc substance ကိုထည့္ထားတည္ေဆာက္ပါတယ္။
တိုုင္းတာမႈကို Capacitance ျဖင့္တိုင္းတာပါတယ္။ 1 farad မွာ 1,000,000 Micro Farad ရွိပါတယ္။
Cirucit မ်ားေပၚတြင္ C ဆိုိေသာသေကၤတကို သံုးထားၾကၿပီး တိုင္းတာမႈယူနစ္ကိုေတာ့ Farad(f) ျဖင့္ 

ေရးသားၾကပါတယ္။ မိုဘိုင္းေပၚတြင္ SMD Capacitor မ်ားအျဖစ္ အညိဳေရာင္တံုးေလးမ်ားကိုေတြ႕ရပါမယ္။ 

အကယ္၍ အနက္ေရာင္ျဖစ္ေနပါက အနားအဖ်ားမွာ ေငြေရာင္ျဖစ္ေနတာကိုေတြ႕ရပါမယ္။ 

နီညိဳေရာင္၊ လိေမၼာ္ေရာင္ ေတြန႔ဲလည္း ေတြ႕ႏုိင္တာကို သတိထားသင့္ပါတယ္။

လွ်ပ္လိုင္းေပၚမွာ ရႈပ္ေထြးလိႈင္း(AC) ပါလာပါက ရွင္းထုတ္ေပးေသာလုပ္ေဆာင္ခ်က္ အတြက္ မရွိမျဖစ္ 

တပ္ဆင္ထားၾကပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ IC ေတြနားမွာအေတြ႕မ်ားပါတယ္။ IC အမ်ားစုဟာ 

AC ရႈပ္ေထြးလွ်ပ္လိႈင္းေတြကို မလိုခ်င္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Capacitor ေတြကို + ႏွင့္ - လိုင္းကို 

ခြသံုးထားတာမ်ားပါတယ္။

အခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာေတာ့ Chip Capacitors လို႔လည္းေခၚဆိုၾကပါတယ္။
လွ်ပ္ကူးဖလင္ျပားေလးမ်ားအၾကား Ceramic တံုးေလးမ်ားထည့္၍ တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ 

တုိင္းတာမႈ Capacitance တန္ဖိုးဟာ Ceramic တြင္ပါ၀င္ထားေသာ Dielectric ကိန္းေသတန္ဖိုးန႔ဲ 

ဖလင္ျပား၏ မ်က္ႏွာျပင္ ဧရိယာေပၚတြင္သာမူတည္ေနပါတယ္။

AC လႈိင္း၊ DC လိႈင္းေတြကို တိုးခ်ဲ႕ျခင္း သိုေလွာင္ညွိႏႈိင္းေပးျခင္းမ်ားအျပင္ အသံႏွင့္ Wave ဆြဲအားေတြကိုလည္း

ျမွင့္တင္ျခင္း တုိးျမင့္ေပးျခင္းေတြကိုပါ လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ပါတယ္။

လွ်ပ္စီးပတ္လမ္းသံုး Capacitor ေတြဟာ အလြယ္တကူ ေပါက္ၿပီး ပြင့္ထြက္ႏိုင္ပါတယ္။ 

Open ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။
Jumper ေက်ာ္ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားေတြႀကံဳလာပါ့မယ္။ Capacitor ေတြကို Jumper ေက်ာ္လို႔မရပါဘူး။ 

အစားထုိး လဲလွယ္ မွသာ ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုလို အက်ယ္ခဲ်႕ ရွင္းျပေနရတာပါ။
အခ်ဳိ႕ လုိ္င္းေတြမွာေတာ့ ျဖဳတ္ထားရင္လည္း ျဖစ္တဲ့အေျခအေနရွိပါတယ္။ တစ္ခါတရံေတာ့ ထုိလွ်ပ္လုိ္င္းမွာ 

Capacitor ဟာ ရွိေနသင့္တာမို႔ အစားထိုးျပန္ထည့္ေပးသင့္တာေတြကိုလည္း သတိျပဳပါ။
------------

Capacitor သင္တန္းစာ(၂)
-----------------------------
မိတ္ေဆြေတြအားႀကီး အားေပးတယ္ ဒါေၾကာင့္ဆက္ေရးတယ္ဗ်

Multimeter ျဖင့္ Capacitor ကိုတုိင္းတာျခင္း
-----------------------------------------------------
Capacitor ဟာအပ်က္လြယ္တဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ပ်က္တဲ့အခါမွာလည္း ပံုစံအားျဖင့္ ၅မ်ဳိးေလာက္ 

ရွိတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့သံုးမ်ဳိးေတာ့ ေျပာျပပါ့မယ္။

၁။ Short ျဖစ္ေနျခင္း
အသံုးျပဳရန္ၾကာျမင့္မႈ၊ အပူခ်ိန္မ်ားမႈေတြေၾကာင့္ Short ျဖစ္လြယ္ပါတယ္။ ဖင္မ်ားဆူၿပီးေပါက္ေနတာကို 

အလြယ္ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။

၂။ Open ျဖစ္ေနျခင္း
ပြင့္ေနျခင္းလုိ႔ေျပာတာပါ။ ၾကာျမင့္စြာသံုးစြဲမႈေၾကာင့္ Electrolytic ေတြေျခာက္ခမ္းလာၿပီး ေခ်ာင္သြားကာ 

Capacitor ေတြခုခံမႈျမင့္လာပါလိမ့္မယ္။ သိုေလွာင္ႏုိင္စြမ္းက်ဆင္းသြားပါတယ္။

၃။ Leaky ျဖစ္သြားျခင္း
ယိုဖိတ္မႈျဖစ္သြားတာပါ။ အခိ်န္ၾကာလာတာန႔ဲ အမွ် Capacitor ေတြဟာ လွ်ပ္သိုႏိုင္စြမ္း ကုန္ခမ္းလာပါတယ္။ 

Meter ျဖင့္ တုိင္းတာတဲ့အခါ အစြန္းႏွစ္ဖက္တန္ဖိုးတူေနလွ်င္ Leaky ျဖစ္ေနတာပါ။

ဒါေတြကိုစစ္ေဆးရန္မွာ Ohm Meter Scale ျဖင့္ အလြယ္တကူစစ္ေဆးႏို္င္ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္အား ရွိေနစဥ္

တုိင္းတာေသာအခါ သတိထားရပါမယ္။ သိုေလွာင္စြမ္းအား uF မ်ားတဲ့အခါ ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
စာေရးသူကေတာ့ အလြယ္တုိင္းတာနည္းကိုသာ သင္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။ အျခားေသာနည္းလမး္မ်ားစြာလည္း

ရွိပါေသးတယ္။
စာဖတ္သူရဲ႕ Meter မွာပါတဲ့ အျမင့္ဆံုး Ohm Scale ကိုသံုးရပါမယ္။ X10k ဒါမွမဟုတ္ X1M ေပါ့။
လွ်ပ္သိုျဖစ္တဲ့ Capacitor ရဲ႕ သေဘာကို ကလွ်ပ္သိုျဖစ္လို႔ မီတာတံဟာ ျပန္က်သြားရပါမယ္။ 

ေျပာင္း ျပန္ျပန္တိုင္းလွ်င္ ခုဏသိမ္းထားေသာ လွ်ပ္စီးေၾကာင့္ ဇက္ကနဲတက္ၿပီး ခ်က္ျခင္း ျပန္ဆင္းသြားရပါမယ္။
Beep အသံျဖင့္ Meter တုိင္းတဲ့အခါ သတိထားရမွာက Frequency Filter Capacitor ေတြဟာ 

Beep အသံထုတ္ေပးႏုိင္စြမ္းရွိပါတယ္။ Shock ရွိတယ္ဆုိၿပီးမျဖဳတ္ပါန႔ဲ။ အေရာင္န႔ဲ တည္ေနရာအုပ္စုကို 

ေသခ်ာ ေလ့လာသင့္ပါတယ္။

Capacitor သင္တန္းစာ(၃)

-----------------------------
မိီတာတိုငး္တာနည္းေတြထဲအဆက္ပါ

တိုင္းတာမႈတြက္ ရလာဘ္မ်ားမွာေအာက္ပါအတိုင္း ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

၁။ အလြတ္တုိင္းတာရာတြင္ အမွတ္ပါေသာဘက္(ေျခတံတို) ကိုအနက္တံ က်န္ဘက္ကိုအနီတံျဖင့္ တိုင္းေသာအခါ 

မီတာ 0 Ohm ဘက္သို႔တက္သြားရပါမယ္။ ခ်က္ျခင္း ေျပာင္းျပန္ျပန္တုိင္းေသာအခါ ဇက္ကနဲသာ တက္ၿပီး 

ျပန္ဆင္းသြားရပါမယ္။ ဒါဆိုေကာင္းတဲ့ Capacitor ပါပဲ။

၂။ မီတာျမားတံဟာ 0 Ohm သို႔တက္သြားၿပီး အားယူပါမယ္။ ေျပာင္းျပန္ျပန္တုိင္းေသာအခါ တက္ၿပီး 

ျပန္မက်လာရင္ေတာ့ သိုေလွာင္အားကို ျပန္ထုတ္ေပးျခင္းမရွိလို႔ပါ။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ Short ျဖစ္ေနပါၿပီ။ မသံုးသင့္ပါ။
၃။ နက္နီကို တစ္ဖက္တုိင္းသည္က အားယူျခင္းျဖစ္ၿပီး ေျပာင္းျပန္ျပန္တုိင္းသည္က အားထုတ္ျခင္းျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါကိုသိမွ ေကာင္းမေကာင္း တုိင္းတာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

၄။ 0 ohm ဘက္သို႔တက္ေသာ အမွတ္ကို မွတ္ထားပါ။ ေျပာင္းျပန္အားျပန္ထုတ္ပါ။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျပန္တုိင္းပါ 

ခုဏတက္ေသာအမွတ္ထိနီးပါးတက္ရပါမယ္။ ျမားတက္မႈ ကြာဟေနလွ်င္ Leaky ျဖစ္ေနတာပါ။

ေနာက္တစ္မ်ဳိးက နက္နီကို တစ္ႀကိမ္တိုင္းတဲ့အခါ ျမားတက္ၿပီး ျပန္ဆင္းသြားရပါမယ္။ တစ္ဖက္မလွည့္ပဲ 

ထိုအတုိင္း ျပန္တိုင္းလုိက္ပါ။ ျမားမတက္ရပါဘူး။ ဗို႔ရွိၿပီးသား/ ဒါမွမဟုတ္ ဗို႔အကုန္ထုတ္ၿပီးသားျဖစ္လုိ႔ပါ။ 

ပုံစံတစ္ခုအတြက္ တစ္ႀကိမ္သာ အတက္အဆင္းရွိရပါမယ္။ တိုင္းသည့္အခါတုိင္း ျမားတက္ေနလွ်င္ Leaky ျဖစ္တာပါပဲ။

၅။ လွ်ပ္သြင္းတဲ့အတိုင္း တို္င္းတာေသာ္လည္း ျမားတံမတက္လာပါက အနႏၱသေဘာျဖစ္ေနလို႔ ထို Capacitor ဟာ

Open ျဖစ္ေနတာပါ။ ေျပာင္းျပန္ လွန္တုိင္းျခင္းျဖင့္ သံုးေလးႀကိမ္ခန္႔ၾကိမ္းေသေအာင္ စစ္သင့္ပါတယ္။

မိုဘုိင္းမ်ားတြင္စမ္းသပ္ေသာအခါ ျပႆနာတစ္ခုရွိပါေသးတယ္။ ေဘးဆက္ေၾကာင္းပတ္လမ္းတြင္ အျခားေသာ 

Capacitor မ်ားႏွင့္တြဲေနလွ်င္ တုိင္းတာေသာအခါ အမွန္ရရန္ ခဲယဥ္းႏုိင္ပါတယ္။ ျဖဳတ္တိုင္းလွ်င္ ပိုမို မွန္ကန္ပါလိမ့္မယ္။

မိုဘုိင္းဖုန္းမ်ားေပၚတြင္ ေတြ႕ႏိုင္တဲ့ Capacitor ေတြကေတာ့ DC Current အ၀င္ကိုလက္ခံၿပီး အထြက္ကို စစ္ထုတ္ရန္သံုးတဲ့ Filter Capacitor ေတြ၊ ေနာက္တစ္မ်ဳိးကေတာ့ Circuit ေပၚတြင္ စီးေနေသာ လွ်ပ္စီးထက္ ပိုမိုလိုအပ္လွ်င္ 

ပံ့ပိုးရေသာ Current Control Capacitor ေတြျဖစ္ပါတယ္။
Current ထိန္းတဲ့ Capacitor ေတြမွာ မ်ဥ္းေလးပါတာကို ဂရုစိုက္ၿပီး သံုးရပါမယ္။ မ်ဥ္းပါတဲ့ဘက္က + ျဖစ္ပါတယ္။ 

မွားတပ္မိရင္ Current ပ်က္ေနတတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက Electrolytic Capacitor လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးတစ္မ်ဳိးက Network အပိုင္းတြင္ သံုးတဲ့ Capacitor ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပါပါတယ္။ 

ပ်က္ခဲ ပါတယ္။ ေရစိုတဲ့ ဖုန္းအလံုးေတြမွာေတာ့ ေလာင္ေနတာေတြေတြ႕ဖူးပါတယ္။ ဗို႔အားလိုင္းေတြမွာသံုးတာထက္ 

ပိုေသးတာကိုေတြ႕ရပါမယ္။ Network လုိင္းေတြကိုသန္႔စစ္ဖို႔သံုးတာပါ။ မီတာန႔ဲ Beep တုိင္းရင္ အသံျမည္တတ္ပါတယ္။ Shock ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ပါ။

ဆက္ရန္ေတာ့ရွိေသး

ေစတနာရွိလို႔ကို အပင္ပန္းခံစာရိုက္ၿပီးရွငး္ျပးတာပါ။ အယူအဆမတူရင္လည္း ေက်ာ္သာဖတ္သြားပါ။ မွားတာကို 

ေထာက္ျပတာ လက္ခံတယ္
ငါသိငါတတ္ငါသာအမွန္ ပံုစံန႔ဲေတာ့ ပညာလာမျပပါန႔ဲ အျခားသင္ယူစမိတ္ေဆြေတြကို ထိခုိက္ႏိုင္စိတ္ရႈပ္ႏုိင္လုိ႔ Block ပစ္ပါမယ္။
တတ္လုိ႔ ကၽြမ္းလြန္းအားႀကီးလို႔ရွင္းျပေနတာမဟုတ္ ေစတနာန႔ဲကိုရွင္းျပေနတာပါ။

သန္းထုိက္(ေရႊရိပ္)

Thanhtike Gs

ဆရာသန္းထုိက္(ေရႊရိပ္) ရဲ ႔ Facebook Wall ေပၚမွာေရးသားထားတဲ့ အပုိင္းသံုးပုိင္းကို စုျပီး 

ကုိယ္တုိင္လဲ ေလ့လာလုိ႔ရေအာင္...ေဘာ္ဒါေတြလဲေလ့လာလုိ႔အဆင္ေျပေအာင္ တင္ေပးလုိက္ပါတယ္။